Dnia 17 kwietnia 2016 roku weszła w życie ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 roku o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ta zmienia model kontroli postanowień wzorców umów.

Wspomnianą nowelizacją uchylono przepisy kodeksu postępowania cywilnego dotyczące postępowania w sprawach o uznanie postanowień wzorca za niedozwolone, a procedurę kontroli wzorców umowy uregulowano w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów. Od dnia 17 kwietnia 2016 roku kontrola wzorców umów ma charakter administracyjno-sądowy. Uznanie danego postanowienia wzorca umowy za niedozwolone należy obecnie do kompetencji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który będzie wydawał w tym zakresie decyzję. Decyzja Prezesa Urzędu podlega natomiast kontroli Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

W decyzji o uznaniu postanowienia wzorca za niedozwolone i zakazującej jego wykorzystania Prezes Urzędu może wskazać środki usunięcia skutków naruszenia zakazu stosowania niedozwolonych klauzul umownych. W szczególności przedsiębiorca może zostać zobowiązany do złożenia stosownego oświadczenia lub do poinformowania klientów, że stosował wobec nich klauzule niedozwolone. Katalog takich środków nie jest ograniczony, a tym samym daje Prezesowi Urzędu elastyczność w ich stosowaniu. Niezależnie od powyższego, w razie stwierdzenia naruszenia zakazu stosowania niedozwolonych postanowień wzorców umów Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną.

Należy zauważyć, że przed wydaniem decyzji przedsiębiorca może się zobowiązać do podjęcia lub zaniechania określonych działań, które będą zmierzały do zakończenia naruszenia zakazu stosowania klauzul niedozwolonych. Przedsiębiorca może się również zobowiązać do usunięcia skutków naruszenia tego zakazu. Wówczas Prezes Urzędu może określić termin wykonania takich zobowiązań, a nadto sprawuje kontrolę nad ich wykonaniem. Zaletą tego rozwiązania jest to, że na przedsiębiorcę nie może zostać nałożona kara finansowa.

Warto wspomnieć, że prawomocna decyzja o uznaniu postanowienia wzorca umowy za niedozwolone ma skutek wobec przedsiębiorcy, co do którego stwierdzono stosowanie niedozwolonego postanowienia umownego oraz wobec wszystkich konsumentów, którzy zawarli z nim umowę na podstawie wzorca wskazanego w decyzji.

Każda decyzja Prezesa Urzędu będzie publikowana wraz z uzasadnieniem na stronie internetowej Urzędu.